Beş Şehrin asıl konusu hayatımızda kaybolan şeylerin ardından duyulan üzüntü ile yeniye karşı beslenen iştiyaktır. İlk bakışta birbiriyle çatışır görünen bu iki duyguyu sevgi kelimesinde birleştirebiliriz. Bu sevginin kendisine çerçeve olarak seçtiği şehirler, benim hayatımın tesadüfleridir. Bu itibarla, onların arkasında kendi insanımızı ve hayatımızı, vatanın manevî çehresi olan kültürümüzü görmek daha doğru olur.
Diyerek başlar Tanpınar Beş Şehrin Önsözüne ve kendi nazarından Ankara, Erzurum, Konya, Bursa ve İstanbul şehirlerini anlatır.
Tanpınar’ın şehirler üzerinden dem vurduğu bu husus kaybetmeseniz de hayat şartlarından ve mecburiyetten kaynaklı uzağınız olan ve öylesi bir yenisini ruhunuza yakıştıramadığınız bir şehir ise ahvalin tercümesi ne olur ?
Zor soru sanırım.
Aslına bakarsanız kaybetmenin hangi husus olursa olsun telafisi bazen yeniyle mümkün olmuyor. Sadece kadere razı gelerek mevcudu kabullenmek ile insan yeniyi benimsemiş gibi gözüküyor. Çünkü özneyi yakıştırmaya çalıştığımızı olasılıklı yarında değil çoğunlukla dünde ararız.
Burada bir tezatlık arayışı ile Tanpınar’a muhalif olma, bir antitez sunma gibi derdim kesinlikle yok. Üstadın mahareti, edebi kişiliği ve eserleri dünyaca malum. Biz ise ortada kelime fukarası sıradan bir zatız.
Fakat ufak da olsa kendisine bir hayıflanmam olacak..
Sevginin kendisine çerçeve olarak seçtiği, hayatının tesadüfi olarak yorumladığı o şehirlerin yanına Tokat’ta 6. şehir olarak yer alamaz mıydı ?
Muhtemelen bu isteğim herkes için değişkenlik gösterecektir.
Şu an bu yazıyı okuyanların 6. Şehir kesinlikle şu olmalıydı dediği yerin neresi olduğunu da merak etmiyorum değil. Hatta paylaşırsanız da mutlu olurum.
İzniniz olursa gelelim benim 6. Şehir Tokat olmalı diyecek kadar yüreğimde kocaman bir yeri olan Tokat sevgime…
Dün ömrümün 15 yılını geçirdiğim ve 8 yıl önce bu zamanlar çok zor bir şekilde veda ederek Ankara’ya geldiğim bu güzel şehirdeydim.
Şehre kavuşmadan Çamlıbel geçidinde Tokat sınır tabelasını görür görmez yüzüme bir tebessüm düştü.
Arabayı sağa çektim ve hemen indim.
İçimdeki neşeli sessizlik ben geldim ey güzel şehir diyerek hatıraları ardı sıra gözümün önüne getirip sessizce haykırdı ve akabinde zihnimin tüm kalabalığını silen bir huzur çöktü üzerime.
Ferahladım…
Aynı dün çizgimde tebessüm olarak yer alan günlerde olduğu gibi.
Şehre girince o huzur iyice üzerime işledi.
Sanki hiç gitmemiş ve her karışıyla hatırlaşarak karşıladı Tokat beni.
Özetle değişmemiştik.
O kucaklaşmayı kaldığım her saniye, hem şehir hem de oradaki kadim dostlarım her an fazlasıyla hissettirdi.
Tokat sevgime dair biraz detaya inmek isterim.
17 yaşımda geldim bu şehre…
Burada üniversiteyi okudum.
Burada işe başladım.
Burada aşık oldum.
Burada aşık olduğum insanla evlendim.
Tokat hatıram diye sevdiğim güzel kızım burada dünyaya geldi.
Burada ilk şiir kitabımı çıkardım.
Burada hayatımda kadim dostum dediğim güzel insanları tanıdım.
Kısaca burada doğmadım ama kötü diye nitelendiremeyeceğim hiçbir hatıra yaşamadan güzelliklerle yoğruldum…
Şehrin girişinde yazılı olan ‘’ Anadolu’nun Mayası Olan Tokat’a Hoşgeldiniz ‘’ sözünü 15 yıl içerisinde bizzat tatbik ettim.
İşte böyle güzel dostlar…
Aslında sizlere Tokat’ın tarihi ve doğal güzelliklerinden sayfalarca da bahsedebilirdim ama onu yerinde görmeniz gerek.
Sloganıyla Hz. Mevlana’nın da dediği gibi #TokataGitmekGerek yahu…
Yazımı bitirmeden iki hususu da dile getirmek isterim.
Ben Çankırılıyım ve memleketimi de çok severim.
Ama Tokat sevgimden dolayı beni çoğu insan Tokatlı zanneder.
Eskiden bu hususa soranlar olunca hep şöyle açıklık getirirdim.
Çankırılıyım ama Fahri Tokatlıyım.
Bu gidip gelmem de Fahri Tokatlı söylemimin yetersiz olduğunun farkına vardım.
Artık hem Çankırılıyım hem de Tokatlıyım demeye karar verdim.
Diğer hususta Tokat’ta bulunduğum sürede her an yanımda olan ve hala dün gibiymiş hissiyle karşılayan ve ağırlayan değerli dostlarıma çok teşekkür ediyorum.
İnsanın bu hayatta en büyük zenginliklerinden birisi de kadim dostlarının olmasıymış bunu bir kez daha anladım.
Selametle…
Ahmet KİRAZ
6. Şehir Anadolu’nun Mayası TOKAT için 2 cevap